Asgari ücret EYT’lileri nasıl etkileyecek
Milyonları ilgilendiren EYT düzenlemesi ve yeni asgari ücret
çalışmalarında sona yaklaşılıyor. Düzenlemeler işverenleri de
yakından ilgilendiriyor. Çünkü EYT’lilere verilecek kıdem
tazminatı yeni asgari ücret üzerinden ödenecek. Biz de net
asgari ücretin yüzde 45 arttırıldığı varsayımı üzerinden, yeni
yılda çalışanlara ödenebilecek kıdem tazminatlarına ilişkin
örnek tablo hazırladık.
SON birkaç aydır ülke gündeminin değişmez iki sorusu: “2023’te
asgari ücret kaç lira olacak?” ve “EYT yasası ne zaman çıkıyor?”
Her iki soruda milyonlarca çalışanı ilgilendirdiği gibi aynı zamanda
bu çalışanların işverenlerini de ilgilendiriyor. Asgari ücretli çalışanına
yeni yılda ne kadar maaş ödeyeceğini merak eden işverenler aynı
zamanda, EYT’li çalışanlarına (emekli olduklarında) ne kadar kıdem
tazminatı ödeyeceğini de merak ediyor. Nasıl, asgari ücret yeni
yıldan itibaren artırılmış yeni değerlerden geçerli olacaksa,
EYT’lilere ödenecek kıdem tazminatı da yeni yılda yeni ücret
değerleri üzerinden ödenecek.
Asgari ücret tahminleri telaffuz da edilmeye başlandığından; net
asgari ücretin 5 bin 500 liradan, 8 bin liraya, net 2 bin 500 lira
(Yüzde 45) arttırıldığı varsayımı üzerinden yeni yılda çalışanlara
ödenebilecek kıdem tazminatı tutarlarına ilişkin örnek tablo
hazırladık. Asgari ücretten daha yüksek ücretlilerin de kıdem
yıllarına göre ne kadar kıdem tazminatı hak edebilecekleri aynı
tabloda yer almakta. Kıdem tazminatı tavanını aşan ücretliler ise en
fazla tavan tutarı kadar (her çalışma yılı için) tazminat
alabileceklerinden kıdem tazminatı tavanı için de bir tahminde (22
bin 500 lira) bulunduk.
NASIL HESAPLANIYOR
Son işyerindeki her bir çalışma (kıdem) yılı ile son aylık (30 günlük)
ücreti çarpılarak, kıdem tazminatı hesaplanıyor. Hali hazırda 10
yıllık kıdeme sahip asgari ücretli bir çalışan (Net 5.500- Brüt 6.471
TL x 10 yıl=) 64 bin 710 lira kıdem tazminatı alabiliyor iken, yeni
yılda asgari ücretin net 8 bin lira (Brüt 9 bin 412 TL) olduğu durumda
ise 94 bin 120 lira kıdem tazminatı alabilecek. Kıdem tazminatı
üzerinden yalnızca damga vergisi (Binde 7,59) kesildiğinden 10
yıllık kıdemi olan (asgari ücretli) çalışan net 93.406 lira kıdem
tazminatı hak etmiş olacak.
KREDİ İMKÂNI
Yapılan araştırmalara göre 1.5 milyondan fazla çalışanın EYT
yasasının çıkmasıyla birlikte emekli olabileceği öngörülüyor. Çalışan
sayısı yüksek olan işletmeler belli ki önceki yıllara göre oldukça
yüklü bir kıdem tazminat yüküyle karşı karşıya kalacaklar 2023’te.
Dolayısıyla her yıl emekli olacak çalışan sayısını tahmin edip
bütçesinden pay ayıran işletmeler önceki yıllara göre
öngöremedikleri bir tazminat yüküyle karşı karşıya kalabilirler. Bu
öngörülemeyen mali yük için; Kredi Garanti Fonu’ndan kredi imkânı
tanınabileceği yönünde açıklamalar da yapıldı. Sağlanacak kredide;
ödemesiz dönem imkanının yanı sıra, en az yüzde 75 kefalet oranı
olması da bekleniyor.
NOT: Vergi dünyasının duayenlerinden YMM Mehmet Maç’ın vefat
ettiği haberini aldım. Ailesinin ve tüm sevenlerinin başı sağ olsun.
Mekânı cennet olsun.
20 Aralık 2022
